Deel 2: Regels voor eenmanszaak, VOF en maatschap

Veel ondernemers hebben thuis een kantoor. In sommige gevallen zijn de kosten voor het kantoor of de werkruimte aan huis aftrekbaar. In dit artikel lichten wij de regels voor een eenmanszaak, VOF en maatschap toe. Om voor aftrek van kosten in aanmerking te komen gelden er namelijk heel wat regels. De regels voor een BV zijn anders dan die voor een IB-ondernemer. Lees hier deel  1 met de regels voor de BV.

Is de werkruimte onderdeel van de woning of zelfstandig?

Als eerste is het van belang om vast te stellen of sprake is van een kwalificerende ruimte. De werkruimte of het kantoor moet dan voldoen aan het zelfstandigheidscriterium en het inkomenscriterium.

Zelfstandigheidscriterium

De werkruimte of het kantoor moet een zelfstandig deel van de woning zijn. Dit wordt getoetst aan de hand van de volgende eisen:

• De werkruimte is te verhuren aan een willekeurige derde
• De ruimte heeft een eigen ingang en sanitair

Een werkplek in een woonkamer, slaapkamer of zolderkamer wordt in ieder geval niet als zelfstandige werkruimte aangemerkt. Een kantoor in de garage met eigen ingang en sanitair kan dat wel zijn.

Inkomenscriterium

Staat er één werkruimte tot je beschikking, dan moet minimaal 30% van je inkomen in de ruimte en 70% in of vanuit de ruimte verdiend worden. Heb je nog een andere werkruimte tot je beschikking, dan moet je je inkomen voor ten minste 70% in de ruimte aan huis verdienen.

Wordt er voldaan aan alle eisen, dan is er sprake van een kwalificerende werkruimte. Anders is er sprake van een niet kwalificerende werkruimte.

Is de woning privévermogen of ondernemingsvermogen?

Vervolgens is het van belang om vast te stellen of de woning onder het privévermogen valt of onder het ondernemingsvermogen. Je kunt de woning als ondernemingsvermogen aanmerken als aan een van deze voorwaarden wordt voldaan:

• De werkruimte is juridisch of bouwkundig splitsbaar van de woning (alleen de werkruimte is dan ondernemingsvermogen).
• Toen de woning werd gekocht ten minste 10% van de woning bestemd was om te gebruiken voor de onderneming.
• Als aannemelijk kan worden gemaakt dat de woning mede dienstbaar is aan het bedrijf. Bijvoorbeeld omdat er bij de aankoop sprake was van een koppelaankoop van het bedrijf en de woning, er vanuit de woning toezicht mogelijk is op het bedrijf of er een gemeenschappelijke toegangsweg is.

In de overige gevallen is de werkruimte privévermogen.

Woning is privévermogen

Niet-kwalificerende werkruimte

De kosten van een niet-kwalificerende werkruimte, ook wel niet zelfstandig genoemd, kun je niet van de winst aftrekken. Voor de gehele woning is het eigenwoningforfait van toepassing en is de hypotheekrente aftrekbaar.

Kwalificerende werkruimte

Op een kwalificerende werkruimte is de eigenwoningregeling niet van toepassing. Dit betekent dat voor de bepaling van het eigenwoningforfait de werkruimte niet meetelt. De waarde van de werkruimte en het deel van de hypotheek dat daarbij hoort, moeten worden aangeven in box 3.

De kosten van de werkruimte zijn aftrekbaar van de winst. Deze aftrekpost is maximaal het voordeel dat je ten aanzien van de werkruimte in box 3 moet aangeven. Daarnaast zijn ook de kosten die normaal gesproken voor rekening van een huurder (de huurderslasten) komen aftrekbaar. Bijvoorbeeld energiekosten, kosten van de inboedelverzekering en kosten van klein onderhoud.

Woning is ondernemingsvermogen

Indien de werkruimte onder het ondernemingsvermogen valt, dan kun je de kosten aftrekken van de winst. De werkruimte valt dan niet onder de eigenwoningregeling, maar wordt belast als onderdeel van de winst uit onderneming. Dit betekent dat je voor de bepaling van het eigenwoningforfait de werkruimte niet meetelt en dat bijvoorbeeld een eventuele boekwinst bij verkoop is belast met inkomstenbelasting.

Indien de gehele woning (inclusief de werkruimte) als ondernemingsvermogen geldt, dan kun je alle kosten aftrekken van de winst. Uitgezonderd zijn de huurderslasten met betrekking tot het woongedeelte.

Voor het privégebruik van de woning moet je een bijtelling ter grootte van een percentage van de WOZ-waarde berekenen. Voor de meeste woningen is dit percentage in 2022 1,35%. Bij een niet-kwalificerende werkruimte moet je uitgaan van de WOZ-waarde van de gehele woning. Voor een kwalificerende werkruimte moet je uitgaan van de WOZ-waarde van de woning exclusief de werkruimte. Bij een splitsing (woondeel privévermogen / bedrijfsdeel ondernemingsvermogen) blijft deze bijtelling bij een kwalificerende werkruimte achterwege.

Werkruimte in huurwoning

Door een wetswijziging is het sinds 1 januari 2017 niet meer mogelijk om aftrek te krijgen voor een niet-kwalificerende werkruimte in een huurwoning.

Is sprake van een kwalificerende werkruimte, dan is aftrek van kosten mogelijk. Je kunt dan een evenredig deel van de huur en de huurderslasten in aftrek brengen.

Is de btw aftrekbaar?

Het onderscheid tussen een kwalificerende en niet-kwalificerende werkruimte is voor de btw niet van belang. Voor de btw is van belang of de zaken zijn gebruikt voor je onderneming en/of je hiermee btw-belaste omzet behaald. Als dat het geval is, kun je de voorbelasting over het zakelijke gebruik in aftrek brengen. Bijvoorbeeld btw op energie, onderhoud en inrichting.

De fiscale regels met betrekking tot de werkruimte zijn erg ingewikkeld. Neem voor jouw specifieke situatie contact met ons op.

Susan Huyberts
Belastingadviseur
s.huyberts@bghaccountants.nl