De belastingdienst is sinds 2025 weer gaan handhaven op schijnzelfstandigheid. Wij krijgen hier veel vragen over en zetten de meest gestelde vragen op een rij:

1. Wat is schijnzelfstandigheid?
2. Wat is het risico van schijnzelfstandigheid?
3. Wanneer is er sprake van een zzp’er en wanneer van een werknemer?
4. Kun je een zzp’er inschakelen als vervanging van een medewerker die ziek is?
5. Krijg ik een boete als ik niet voldoe aan de regels?
6. Sinds 2025 gaat de belastingdienst weer controleren op schijnzelfstandigheid. Hoe gaat dat er in de praktijk aan toe?
7. Ik werk volgens een modelovereenkomst. Zit ik dan veilig?
8. Kan ik de belastingdienst vragen om een arbeidsrelatie te beoordelen?

1. Wat is schijnzelfstandigheid?

Als een bedrijf (opdrachtgever) een zzp’er inhuurt voor een opdracht, terwijl de zzp’er eigenlijk bij de opdrachtgever in loondienst zou moeten.

2. Wat is het risico van schijnzelfstandigheid?

Het risico voor de opdrachtgever is dat de te weinig betaalde loonheffing alsnog betaald moet worden.

Het risico voor de zzp’er is dat er wellicht onterecht gebruik is gemaakt van belastingvoordelen voor zzp’ers. Deze moeten dan worden terugbetaald.

Dit kan tot maximaal 5 jaar terug, maar niet verder terug dan 1 januari 2025. Tenzij er sprake is van kwaadwillendheid of als een eerdere aanwijzing van de belastingdienst niet is opgevolgd.

3. Wanneer is er sprake van een zzp’er en wanneer van een werknemer?

Om dit te beoordelen, wordt gekeken naar de manier waarop wordt gewerkt. Krijg je instructies over hoe je de opdracht moet uitvoeren, ofwel is er een gezagsverhouding? En werk je voor eigen rekening en risico, krijg je bijvoorbeeld niet betaald als de klus niet goed is uitgevoerd? Mag je iemand anders sturen?

Het antwoord op dit soort vragen geeft een indicatie of er sprake is van loondienst of zzp’er. Wij schreven er eerder al een artikel over: Is er sprake van zzp’er of werknemer? Zo beoordeel je dat

Lees ook: Wel of geen zzp’er? Voorbeelden uit de praktijk

4. Kun je een zzp’er inschakelen als vervanging van een medewerker die ziek
is?

Hiervoor geldt net als voor alle andere opdrachten: om dit te beoordelen, wordt gekeken naar de manier waarop wordt gewerkt. Als een werknemer door een zzp’er wordt vervangen, en de werksituatie exact hetzelfde is, is dit een indicatie van loondienst.

5. Krijg ik een boete als ik niet voldoe aan de regels?

Over 2025 worden geen verzuim- en vergrijpboetes opgelegd aan opdrachtgevers en zzp’ers. Je moet wel kunnen bewijzen dat je stappen zet tegen schijnzelfstandigheid.

6. Sinds 2025 gaat de belastingdienst weer controleren op schijnzelfstandigheid. Hoe gaat dat er in de praktijk aan toe?

De belastingdienst start meestal met een bedrijfsbezoek bij de opdrachtgever. Tijdens dit bezoek wordt gekeken naar de mogelijke risico’s bij het inhuren van zelfstandigen. Ook wordt de opdrachtgever gewezen op aandacht voor het beoordelen of er sprake is van een arbeidsrelatie of niet. Zo wordt de opdrachtgever gewaarschuwd.

De belastingdienst kan ook voor een boekenonderzoek kiezen, bijvoorbeeld als de inschatting is dat er grote risico’s zijn of als de opdrachtgever werkt of blijft werken met schijnzelfstandigen.

Lees ook: Soepelere handhaving op zzp’er en opdrachtgever vanaf 2025

7. Ik werk volgens een modelovereenkomst. Zit ik dan veilig?

De belastingdienst keurt vanaf 6 september 2024 geen nieuwe modelovereenkomsten meer goed. Alle lopende goedgekeurde modelovereenkomsten zijn wel automatisch tot eind 2029 verlengd.

De belastingdienst kan een modelovereenkomst afkeuren als:

• Deze niet meer voldoet aan wet- en regelgeving en jurisprudentie
• Of als er niet volgens de voorwaarden van de modelovereenkomst wordt gewerkt

8. Kan ik de belastingdienst vragen om een arbeidsrelatie te beoordelen?

Ja dat kan. Als je vooraf wil weten waar je aan toe bent, kun je belastingdienst vragen om te beoordelen of er sprake is van een arbeidsrelatie of niet. Hiervoor gebruik je het formulier Verzoek vooroverleg beoordeling arbeidsrelatie, welke op de website van de belastingdienst staat.

Heb je hier nog vragen over, neem dan contact met ons op.

Marco Willems
Hoofd salarisadministratie
m.willems@bghaccountants.nl